Nằm trên đống bông gòn
Hôm nay mình hỏi một loạt các vấn đề mình còn chưa thông về cơ học lượng tử, thuyết tương đối rộng, và nghịch lý thông tin lỗ đen với Idol. Anh trả lời chậm hẳn so với lần trước. Một phần vì vấn đề rộng quá, mình cũng không tập trung vào một thứ cụ thể nào. Có lẽ cũng cần tra cứu thêm. Mình đùa là cuối cùng là đã làm khó được tiến sỹ. Nhưng thực ra mình biết những người làm khoa học thường cẩn trọng, suy nghĩ chín chắn mới đưa ra một câu trả lời, mà nhiều khi còn thòng thêm câu là về mặt lý thuyết là thế (chưa được kiểm chứng, chưa rõ đúng sai).
Những điều mình thắc mắc thật ra là những thứ mình đã suy nghĩ một thời gian dài, khi không thể tìm ra câu trả lời thoả đáng thì mình mới hỏi. Thành ra khi anh trả lời được một nửa thì mình đã sáng hết cả ra rồi.
Việc hiểu được cái mình tò mò bấy lâu khiến mình có một cảm giác vui vẻ khôn tả. Không phải kiểu niềm vui bốc đồng muốn nhảy lên hét Eureka, mà là một thứ tình cảm nhẹ nhàng, thoải mái như nằm trên đống bông gòn vậy.
Một điều nữa là, mình cứ nghĩ khi những thắc mắc này đã được khơi thông, mình có thể nhìn ra một vũ trụ toàn cảnh như mô tả của cụ Einstein trong cuốn "Thế giới như tôi thấy", một sự đồng cảm sâu sắc với thế giới vũ trụ bao la trong cái kết cấu khổng lồ, vĩ đại và tinh vi của nó. Mà không phải, mình mới chỉ thấy một góc nho nhỏ nào đó. Mà cái góc đó mình mới nhìn được sơ hình chứ không phải chi tiết. Và thật ra cái sự tò mò trong mình vẫn còn nguyên như thủa ban đầu, như mỗi lần ngước nhìn bầu trời đầy sao và trăng, lòng tự hỏi thế giới ngoài khoảng không bao la kia thực sự như thế nào.
Mình nghĩ đến lúc về già, mình nằm trên đống cỏ khô và hút tẩu bên cạnh một căn nhà kiểu Hobbit trong một ngôi làng hiền hoà nào đó. Lũ trẻ con đi học ngang qua và cất tiêng "Ê ông già Khôt ta bit, có biết từ đây đến mặt trăng bao xa không?" Kiểu thế, mình sẽ hé mắt mơ màng, gọi chúng lại và bắt đầu giảng cho chúng về tính bất toàn của ngôn ngữ, của khoa học. Vì sao thông tin khi vào lỗ đen lại mất, kết thúc của mặt trời là gì... Vô vàn những thứ kiểu như thế. Một số đứa sẽ chán bỏ về, còn lại một thằng nhóc dù không hiểu lắm nhưng vẫn nán ở lại với hằng hà sa số những câu hỏi về bầu trời.
Và khi mình đang huyên thiên đủ thứ với thằng nhóc đó thì tiếng càu nhàu của bà vợ trong nhà vọng ra, có thể là "Này! ông có bớt khoe mẽ đi không, ông chưa quên đã làm hỏng cái nồi đất tôi mới mua hôm qua đấy chứ". Mình có thể sẽ trả lời "Tôi làm sao có thể quên được khi bà cứ nhắc tôi như thế!"
Những điều mình thắc mắc thật ra là những thứ mình đã suy nghĩ một thời gian dài, khi không thể tìm ra câu trả lời thoả đáng thì mình mới hỏi. Thành ra khi anh trả lời được một nửa thì mình đã sáng hết cả ra rồi.
Việc hiểu được cái mình tò mò bấy lâu khiến mình có một cảm giác vui vẻ khôn tả. Không phải kiểu niềm vui bốc đồng muốn nhảy lên hét Eureka, mà là một thứ tình cảm nhẹ nhàng, thoải mái như nằm trên đống bông gòn vậy.
Một điều nữa là, mình cứ nghĩ khi những thắc mắc này đã được khơi thông, mình có thể nhìn ra một vũ trụ toàn cảnh như mô tả của cụ Einstein trong cuốn "Thế giới như tôi thấy", một sự đồng cảm sâu sắc với thế giới vũ trụ bao la trong cái kết cấu khổng lồ, vĩ đại và tinh vi của nó. Mà không phải, mình mới chỉ thấy một góc nho nhỏ nào đó. Mà cái góc đó mình mới nhìn được sơ hình chứ không phải chi tiết. Và thật ra cái sự tò mò trong mình vẫn còn nguyên như thủa ban đầu, như mỗi lần ngước nhìn bầu trời đầy sao và trăng, lòng tự hỏi thế giới ngoài khoảng không bao la kia thực sự như thế nào.
Mình nghĩ đến lúc về già, mình nằm trên đống cỏ khô và hút tẩu bên cạnh một căn nhà kiểu Hobbit trong một ngôi làng hiền hoà nào đó. Lũ trẻ con đi học ngang qua và cất tiêng "Ê ông già Khôt ta bit, có biết từ đây đến mặt trăng bao xa không?" Kiểu thế, mình sẽ hé mắt mơ màng, gọi chúng lại và bắt đầu giảng cho chúng về tính bất toàn của ngôn ngữ, của khoa học. Vì sao thông tin khi vào lỗ đen lại mất, kết thúc của mặt trời là gì... Vô vàn những thứ kiểu như thế. Một số đứa sẽ chán bỏ về, còn lại một thằng nhóc dù không hiểu lắm nhưng vẫn nán ở lại với hằng hà sa số những câu hỏi về bầu trời.
Và khi mình đang huyên thiên đủ thứ với thằng nhóc đó thì tiếng càu nhàu của bà vợ trong nhà vọng ra, có thể là "Này! ông có bớt khoe mẽ đi không, ông chưa quên đã làm hỏng cái nồi đất tôi mới mua hôm qua đấy chứ". Mình có thể sẽ trả lời "Tôi làm sao có thể quên được khi bà cứ nhắc tôi như thế!"
Comments
Post a Comment